Gemeentelijke verkiezingen 2018

In België vinden de gemeentelijke verkiezingen om de 6 jaar plaats, op de tweede zondag van oktober. De volgende lokale democratische afspraak, gebaseerd op volksvertegenwoordiging, ligt dus vast op zondag 14 oktober 2018.

De Belgische inwoners van Sint-Joost die stemgerechtigd zijn (min. 18 jaar) worden opgeroepen naar de stembussen om 29 Gemeenteraadsleden te verkiezen, waarvan er 8 het Gemeentelijk College zullen vormen: één Burgemeester en zeven schepenen. Deze hebben met name de opdracht om een crèche op te richten, een wijk of weg te verbeteren, de zachte of gedeelde mobiliteit te bevorderen, een straatafsluiting goed toe te staan voor de organisatie van een feest, schoolsteun te financieren... zeer zichtbare beslissingen dus, die een concrete impact hebben in het dagelijks leven van een buurt.
Door te gaan stemmen, krijgt u de gelegenheid om uw opinie uit te drukken en de kandida(a)ten te kiezen die u het meest geschikt acht of het programma van uw voorkeur. Ter herinnering, de stemming is verplicht sedert 1893.

Voorwaarden

De verkiezingen verlopen volgens een systeem van universele stemming waarvoor een principe van proportionele vertegenwoordiging wordt toegepast. Elke kiezer beschikt over één stem. De stemming is geheim en verplicht.
Belgen (min. 18 jaar) worden ambtshalve ingeschreven op de kiezerslijsten. Burgers uit de 28 landen van de Europese Unie buiten België alsook niet- Europese burgers kunnen zich inschrijven onder bepaalde voorwaarden. De inschrijving op de kiezerslijsten wordt afgesloten op 31 juli 2018.

Iedere ingeschreven kiezer dient zich naar de stembussen te begeven op 14 oktober 2018 aangezien de stemming verplicht is in België.

Kiesvoorwaarden voor Belgen

Belg zijn
De volle leeftijd van 18 jaar hebben bereikt
Ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van een Belgische gemeente
Burger- en politieke rechten genieten

Kiesvoorwaarden voor Europese burgers

Overeenkomstig het Verdrag van Maastricht kan iedere burger van de Europese Unie die verblijft in een Lidstaat waarvan hij geen burger is het stemrecht verkrijgen (= kiezer zijn) en het verkiesbaarheidsrecht
(= kandidaat zijn) bij de gemeentelijke verkiezingen.

Burger zijn van een Lidstaat van de Europese Unie
De volle leeftijd van 18 jaar hebben bereikt
Ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters of vermeld staan in de bevolkingsregisters van een Belgische gemeente
Burger- en politieke rechten genieten
Zich laten inschrijven op de kiezerslijst ten laatste op 01 augustus 2018, en dit zelfs indien men reeds vermeld staat op de kiezerslijst voor de verkiezing van het Europees Parlement

Kiesvoorwaarden voor niet-Europese burgers

Krachtens de wet van 19 maart 2004 hebben vreemdelingen die geen Europese burger zijn en die in ons land verblijven stemrecht. Ze kunnen de hoedanigheid van kiezer verkrijgen maar niet die van kandidaat, in tegenstelling tot de burgers van de Europese Unie.

De volle leeftijd van 18 jaar hebben bereikt
Ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van een Belgische gemeente
Burger- en politieke rechten genieten
Zich laten inschrijven op de kiezerslijst ten laatste op 31 juli 2018
Gedurende een periode van vijf jaar die voorafgaat aan de indiening van hun aanvraag, hun hoofdverblijfplaats hebben gehad in België onder wettelijke titel

Het inschrijvingsformulier dient te worden overhandigd aan het loket van de dienst Bevolking, hetzij per mail : , hetzij per briefen maakt het mogelijk een toelating te krijgen gevolgd door een kiesoproepingsbrief, het nodige document om toegang te krijgen tot de stemming.
Personen die ingeschreven stonden op de kiezerslijst bij vorige gemeentelijke verkiezingen zullen automatisch opnieuw worden ingeschreven indien zij aan de algemene en bijzondere kiesvoorwaarden voldoen. Door deel te nemen aan de Belgische verkiezingen behoudt de buitenlandse burger tevens het stemrecht in zijn land van herkomst.

Voor alle informatie rond gevallen van uitsluiting of schorsing van de kiesrechten, klik hier.

Kalender

01.01 Inschrijving van de Europese en niet- Europese buitenlandse burgers (formulier in te vullen)
31.07 Einde Inschrijving van de Europese en niet- Europese buitenlandse burgers
24.09 Verzending met de post van de oproepingsbrieve
13.10 Einde van de aflevering van attesten door de Burgemeester in geval van uitzonderlijke verhindering (volmacht)
14.10 08u-16u Gemeentelijke verkiezingen

Nieuws

# De 12 stembureau's zullen toegankelijk zijn voor het publiek op 14.10.18 van 8u tot 16u.

# De Burgemeester zal de volmachten ondertekenen tot zaterdag 13.10 om 12u.

# 01.01 Kroatische burgers, waarvan het land is toegetreden tot de Europese Unie in 2013, kunnen zich inschrijven op de kiezerslijsten (procedure betreffende de inschrijving van Europese buitenlandse burgers).

# 01.01 De Brexit heeft geen enkele impact op de komende gemeentelijke verkiezingen : Engelse burgers kunnen zich nog steeds inschrijven op de kiezerslijsten (procedure betreffende de inschrijving van Europese buitenlandse burgers).

In de prakrijk

De oproepingsbrief

Alle burgers-kiezers die het stemrecht genieten bij de gemeentelijke verkiezingen van zondag 14 oktober 2018, werden eind juli ingeschreven op de kiezerslijsten. Het is op basis van deze lijsten dat de oproepingsbrieven worden verzonden, ten laatste 15 dagen voor de verkiezingen. Wanneer de oproepingsbrief niet aan de kiezer kan worden bezorgd, dan zal deze worden neergelegd op het Gemeentesecretariaat waar de kiezer deze kan afhalen tot op de dag van de verkiezingen, 's middags.
Enkel de personen die een oproepingsbrief hebben gekregen, kunnen zich aanmelden in de stembureau's. Indien u uw oproepingsbrief niet ontvangen heeft, dient u inlichtingen te vragen bij de gemeente. De oproepingsbrief zal tevens een Vademecum bevatten gerealiseerd door de gewestelijke overheid. Het wordt aangeraden om deze gebruiksaanwijzing aandachtig te lezen om over alle nuttige informatie te beschikking alvorens naar het stemhokje te gaan.

De volmacht

De kiezer die op de dag van de stemming afwezig is van zijn woonplaats door een tijdelijk verblijf in het buitenland en bijgevolg in de onmogelijkheid is om zich aan te melden in het stembureau, voor zover de onmogelijkheid werd vastgesteld door de Burgemeester of zijn afgevaardigde, kan op vertoon van de nodige verantwoordingsstukken een aanvraag tot volmacht indienen om zijn stem aan een derde toe te vertrouwen. Deze aanvraag moet ten laatste op de dag voor de verkiezing worden ingediend.

Opgepast, er bestaan 7 wettelijke voorwaarden die de stemming door volmacht mogelijk maken (deze is niet toegestaan voor alle beletsels). Ter herinnering, de stemming is een burgerlijke en persoonlijke handeling en het is belangrijk om een vertrouwenspersoon aan te duiden om deze taak tot een goed einde te brengen met inachtname van de wens van de persoon die zich laat vervangen. Indien bepaalde personen trachten om tal van volmachten te verzamelen, is het ten zeerste aan te raden om dit soort van praktijken te wantrouwen aangezien een volmachthebber slechts mag beschikken over één enkele volmacht.

Mogen stemmen door volmacht :

Zieke en/of gehandicapte personen
Personen die verhinderd zijn om professionele- of dienstredenen
Scheepvaarders, ambulante handelaars en kermiskramers
Gevangenen
Kiezers die verhinderd zijn door hun religieuze overtuigingen
Studenten
Personen die tijdelijk in het buitenland verblijven

De volmacht dient te worden opgesteld op een formulier dat gratis wordt afgeleverd door de gemeente of dat hier kan worden verkregen.

Het volmachtformulier wordt ondertekend door de volmachtverlener en de gevolmachtigde. Deze laatste begeeft zich naar het stembureau waar de volmachtverlener had moeten gaan stemmen met de verantwoordingsstukken vermeld in de volmacht.

De stembureau's

In Sint-Joost worden 12 stembureau's voorzien om de kiezers op te vangen van 8u tot 16u.
Er wordt aangeraden om niet te laat te komen om wachtrijen te vermijden.

Nrs. 1-2 en 3 : Sint-Franciscusstraat 19-21 (school Les Tournesols)
Nr. 4 : Overvloedstraat 19 (school Arc-en-Ciel)
Nrs. 5-6 : Warmoesstraat 52 (school J. Delclef)
Nrs. 7-8 : sportzaal Guy Cudell - Tweekerkenstraat 107
Nrs. 9-11 : Braemtstraat 55-57 (school Henri Frick)
Nr. 12 : Schietschijfstraat 5 (Rustoord Anne Sylvie Mouzon)

Elk stembureau bestaat uit een voorzitter, een plaatsvervangend voorzitter ; een secretaris, een adjunct-secretaris met aantoonbare ervaring in informatica alsook vijf bijzitters en vijf plaatsvervangende bijzitters.

Geldig stemmen

Zich voorbereiden

op voorhand beslissen voor wie (of voor welke partij) te stemmen (hierdoor vermijdt u te moeten nadenken in het stemhokje).
hou uw identiteitskaart en oproepingsbrief bij de hand. Zonder identiteitskaart kan er niet worden gestemd !
probeer om niet op het laatste moment toe te komen

Aangezien in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de geïnformatiseerde stemming wordt gebruikt, kan er niet voor meerdere verschillende partijen worden gestemd, noch voor kandidaten die tot verschillende partijen behoren noch tegelijk voor een partij en voor één of meerdere kandidaten.

Na een lijst te hebben gekozen, kan de kiezer :

hetzij zijn stem uitbrengen in het vakje bovenaan de lijst (lijststem)
hetzij zijn stem uitbrengen in het vakje naast de naam van één of meerdere kandidaten (nominatieve stemmen).

De programma's van de politieke partijen alsook de kandidaten kunnen hier worden geraadpleegd.

De stemming, die nu geïnformatiseerd is, kan worden gecontroleerd door de burger aangezien ieder stembureau een verificatiemachine zal bevatten, die de kiezer toelaat om de geregistreerde stemming na te kijken.

Zich laten helpen

Aangezien de stemming een persoonlijke en geheime handeling is, is het strikt verboden om zich in het stemhokje te laten vergezellen door een persoon van de familie of door een vriend. Enkel de Voorzitter van het stembureau of één van de bijzitters aangeduid door de Voorzitter mag een persoon vergezellen in het stemhokje om hem de te volgen werkwijze te tonen. We merken op dat de Voorzitter van het stembureau alsook de bijzitters beëdigd zijn om hun functie te vervullen.
Gehandicapte personen kunnen zich laten helpen door de persoon van hun keuze (het volstaat om zich te melden bij de Voorzitter van het stembureau).

Stemming onder toezicht

In België worden de verkiezingen naar behoren gecontroleerd. Hierbij herinneren wij eraan dat een politiebesluit afkomstig van de Gouverneur van Brussel iedere affichering, opschriften, tekeningen of foto's, pamfletten of borden voor verkiezingsdoeleinden verbiedt, zelfs op de voorbehouden en toegestane plaatsen vanaf zaterdag 13 oktober om 22u tot zondag 14 oktober om 16u, alsook tussen 22u en 7u tot 13 oktober. Wij merken op dat aanplakking (ongeacht van welke aard) buiten de voorziene plaatsen verboden is. Dit heeft eveneens betrekking op bijvoorbeeld privé-voertuigen of caravans... die eenvoudig kunnen worden verwijderd door de politie.

Externe waarnemers

Er kunnen waarnemers het verloop van de verkiezingen in Sint-Joost komen observeren. Soms komen ze het publiek interviewen bij het buitengaan van de stembureau's over algemene onderwerpen zoals de stemming in België, wat dit voorstelt enz.

Hoe stem ik elektronisch in Brussels? from SPRB - Elections 2018 BXL on Vimeo.

Verkiezingen 2018: de essentie in gebarentaal from SPRB - Elections 2018 BXL on Vimeo.

Geschiedenis

Naar een universele stem

Terwijl de geschiedenis ons eraan herinnert dat uitsluitingen van het stemrecht geleidelijk werden bestreden om vandaag zo veel mogelijk mensen toe te laten hun stem uit te brengen, blijft de toegankelijkheid tot de stembussen in constante evolutie. Het duurde tot midden 19de eeuw eer het algemeen kiesrecht het censuskiesrecht verving (van de census, ofwel de belasting). Vrouwen kregen veel later toegang tot het kiesrecht dan mannen. Pas na de Eerste wereldoorlog werd het vrouwelijk kiesrecht algemeen in Europa (1948).

Stemrecht voor Europeanen en niet-Europeanen

Tot in 2000 was het voor niet-Belgen onmogelijk om deel te nemen aan de lokale verkiezingen in België. In 2000 kwam er een eerste wijziging (het Verdrag van Maastricht) om de integratie, de betrokkenheid en de participatie te bevorderen van de buitenlandse burgers. Alle Europese burgers, die aan de kiesvoorwaarden voldoen en vooraf ingeschreven zijn, worden toegestaan om deel te nemen aan het electorale apparaat en dus om betrokken te zijn in het lokale leven ! Ze kunnen zich zelfs laten verkiezen (gemeenteraadslid of schepen).

In 2004 werd de mogelijkheid om deel te nemen aan de Belgische verkiezingen als vreemdeling uitgebreid naar de niet-Europeanen die op ons grondgebied verblijven zonder daarom kandidaat te zijn op een kiezerslijst.

Historische data in België

1792 : 1ste stem bij algemeen kiesrecht in de Provincie Luik
1830 : Oprichting van België
Er heerste censuskiesrecht, hetzij voorbehouden aan mannen ouder dan 25 jaar die een bepaald bedrag aan belastingen betaalden. Voor de gemeentelijke verkiezingen bedroeg de minimumleeftijd 21 jaar.
1883 : uitbreiding naar capacitair kiesrecht (mannelijke burgers die over diploma's beschikken of verantwoordelijkheden uitoefenen).
1893 : algemeen mannelijk kiesrecht (bepaalde burgers hebben recht op twee stemmen !)
1919 – 1921 : algemeen mannelijk kiesrecht (21 jaar) en kiesrecht voor vrouwen bij de gemeentelijke verkiezingen (oorlogsweduwen mogen stemmen bij alle verkiezingen).
1948 : algemeen gemengd kiesrecht
1969 : kiesrecht vanaf 18 jaar voor de gemeentelijke verkiezingen
1981 : kiesrecht vanaf 18 jaar voor alle verkiezingen
1982 : verkiesbaarheid op 21 jaar voor de gemeentelijke verkiezingen
1991 : verkiesbaarheid op 18 jaar voor de gemeentelijke verkiezingen
1993 : verkiesbaarheid op 21 jaar voor de parlementen
1994 : Europese verkiezingen open voor Europese burgers
2000 : gemeentelijke verkiezingen open voor Europese burgers
2006 : gemeentelijke verkiezingen open voor niet- Europese burgers