Opgepast ! De aflevering van een akte van Burgerlijke stand gebeurt enkel op voorafgaande schriftelijke aanvraag bij de dienst.
Geboorteaangifte
Elke geboorte moet binnen de 15 dagen na de bevalling door de vader en/of de moeder worden aangegeven bij het gemeentebestuur van de geboorteplaats*.
*Er zijn dus nagenoeg geen geboorten meer in Sint-Joost sedert er geen kraamkliniek meer is op het grondgebied van de gemeente.
Bij de geboorteaangifte worden de voorna(a)m(en) en de familienaam van het kind aangeduid in de bevolkingsregisters.
De aanvraag moet worden ingediend door u te melden aan het loket van de Burgerlijke stand, met de volgende documenten :
- Identiteitskaart
- Officiële door de arts ingevulde geboorteverklaring Model 1
- Trouwboekje indien de ouders gehuwd zijn
- Erkenning voor de geboorte
Geboorteaangifte |
|
|---|---|
| Prenatale erkenning, dossierskosten (een akte zal gratis worden afgeleverd) | gratis |
| Postnatale erkenning, dossierskosten (een akte zal gratis worden afgeleverd) | gratis |
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Gemeentelijke geboortepremie
Na de verdubbeling van het aantal plaatsen in de crèches, de verhoging van de sportcheques tot 260 euro, de organisatie van de vakantiepleinen en het gratis maken van de gemeentelijke crèches, blijft de Gemeente Sint-Joost-ten-Node huishoudens en gezinnen steunen door een geboortepremie van 60 tot 200 euro toe te kennen.
Deze premie zal worden toegekend aan alle Tennoodse pasgeboren kinderen met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2020 en de aanvraag moet worden ingediend binnen de zes maanden na de geboorte.
Concreet moet de aanvrager, om een aanvraag in te dienen bij het gemeentebestuur, op 1 januari 2020 voldoen aan de volgende cumulatieve voorwaarden, namelijk: het ouderlijk gezag hebben over het kind, het kind ten laste hebben en gedomicilieerd zijn in de Gemeente Sint-Joost-ten-Node. Het formulier zal online staan vanaf juni 2020 na de beslissing van de Gemeenteraad.
Een speciale premie van 200 euro zal tevens worden toegekend bij de geboorte of de adoptie van een kind met een bepaalde graad van invaliditeit.
Aanvraag voor de Geboortepremie
zich wenden tot de dienst Bevolking
Geboortepremie
> zich wenden tot het Uitkeringsfonds van uw werkgever
Dit betreft een enig bedrag dat men ontvangt bij de geboorte van zijn kind.
- kan aangevraagd worden vanaf het begin van de zesde maand zwangerschap.
- men moet in een situatie zijn die recht geeft op kinderbijslag.
- de aanvraag wordt ingediend door de vader (voor een gehuwd paar of niet gehuwd indien de vader het kind erkent) of door de moeder (bij een niet gehuwd paar zolang de vader het kind niet erkend heeft).
De aanvraag moet worden ingediend bij het Uitkeringsfonds van de werkgever of bij FAMIRIS (naargelang het statuut van de aanvrager).
- de betaling kan 2 maanden voor de voorziene bevallingsdatum uitgevoerd worden.
- de moeder ontvangt de betaling (behalve indien zij het kind niet grootbrengt).
- de premie wordt eveneens toegekend wanneer het kind dood geboren wordt of bij een miskraam na een zwangerschap van minstens 180 dagen.
Wanneer een van de twee ouders nooit een kind gehad heeft, wordt de hoogste geboortepremie uitgekeerd (zoals bij een eerste kind). Bij een meervoudige geboorte, worden de kinderen als van eerste orde beschouwd.
Tarieven |
|
|---|---|
| 1ste geboorte | 1122€* |
| 2de geboorte en volgende | 510 €* |
*Indicatieve prijzen 2021 meegedeeld door Famiris (het federaal agentschap voor de kinderbijslag).
Kinderbijslag
> zich wenden tot uw Kinderbijslagfonds
Dit is een bedrag dat men iedere maand ontvangt en dat bestemd is om bij te dragen in de kosten verbonden met de komst van het kind in het gezin (opvoeding, voeding, spelen, gezondheid, ...). Het is in het algemeen de moeder die de kinderbijslag ontvangt (of de persoon die het kind grootbrengt), van de geboorte tot de 18de verjaardag (en later voor studenten).
De aanvraag moet worden ingediend bij uw Kinderbijslagfonds.
Bedragen van de gewone kinderbijslag (zelfstandige, loontrekkende, werkloze of minder dan 6 maanden ziek) |
|
|---|---|
| Eerste kind | 92,09 €* per maand |
| Tweede kind | 170,39 €* per maand |
| Elk kind vanaf het derde | 254,40 €* per maand |
Bedragen van de kinderbijslag voor eenoudergezinnen |
|
|---|---|
| Eerste kind | 138,97€* per maand |
| Tweede kind | 199,45 €* per maand |
| Elk kind vanaf het derde | 277,83 €* per maand |
* Bedragen geldig vanaf 01/06/2016 medegedeeld door http://www.kbfucm.be/
Naam van het kind
Kinderen geboren op of na 1 juni 2014
Ouders kunnen de naam van de vader, de naam van de moeder of een combinatie van beide namen aan hun kinderen geven, in de volgorde die zij zelf wensen. De keuze wordt gemaakt op het ogenblik van de aangifte van de geboorte.
Bij afwezigheid van keuze of in geval van onenigheid hierover, draagt het kind de naam van de vader.
Adoptanten hebben diezelfde keuze voor het geadopteerde kind.
De gemaakte keuze geldt voor alle gemeenschappelijke kinderen die nadien worden geboren. Deze keuze is onherroepelijk.
Kinderen geboren voor 1 juni 2014
Voor minderjarige kinderen geboren of geadopteerd voor 1 juni 2014 is het mogelijk om bij uw gemeentebestuur een naamsverandering voor uw kinderen aan te vragen, om de naam toe te kennen volgens de bepalingen van de nieuwe wet.
Deze naamsverandering gebeurt aan de hand van een verklaring die afgelegd moet worden vóór 31 mei 2015. Indien de naamsverandering gebeurt naar aanleiding van de geboorte of de adoptie van een nieuw gemeenschappelijk kind, moet de verklaring worden afgelegd binnen drie maanden na deze geboorte of adoptie.
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Voornaam van het kind
De keuze van de voornaam en zijn schrijfwijze moet door de ouders gedaan worden. Nochtans kan de ambtenaar van de burgerlijke stand voornamen weigeren die tot verwarring kunnen leiden of het kind of derden kunnen schaden (wet van 15 mei 1987). Zo kan hij ertoe geleid worden voornamen te weigeren die hij beledigend of bespottelijk vindt. In geval van weigering van een voornaam door de ambtenaar van de burgerlijke stand, kunnen de ouders beroep aantekenen bij de burgerlijke rechtbank. Het aantal
voornamen is niet beperkt door de Wet, maar de ambtenaar van de Burgerlijke Stand kan beslissen er slechts een bepaald aantal te aanvaarden.
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Nationaliteit
eder kind geboren uit een Belgische vader of moeder bezit vanaf de dag van zijn geboorte de Belgische nationaliteit. Het Belgisch kind dat in het buitenland geboren is kan een andere nationaliteit krijgen indien de wetgeving van dat land het toelaat (zie ambassade of consulaat).
Wanneer het kind in het buitenland geboren is, zal de Belgische nationaliteit hem slechts toegekend worden indien:
- minstens een ouder Belg is en geboren is in België.
- minstens een ouder is Belg en heeft binnen een termijn van vijf jaar te rekenen vanaf de geboorte van het kind, een aangifte gedaan (bij het gemeentebestuur) waarbij de Belgische nationaliteit voor het kind wordt gevraagd.
- minstens een ouder is Belg, op voorwaarde dat het kind tot de leeftijd van 18 jaar geen andere nationaliteit bezit.
De kinderen die in België geboren worden uit buitenlandse ouders waarvan één in België geboren is en die tenminste 5 jaar in België wonen tijdens de 10 jaar die de geboorte voorafgaan, krijgen de Belgische nationaliteit.
Indien de twee ouders in het buitenland geboren zijn, kan het kind van minder dan 12 jaar de Belgische nationaliteit krijgen indien de ouders in België verbleven hebben tijdens de 10 jaren die de aanvraag voorafgaan, en indien het kind geboren op het Belgisch grondgebied, er woont sedert zijn geboorte.
Deze aangiften moeten gebeuren voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats waar het kind woont.
In geval van vrijwillige verwerving van de Belgische nationaliteit door een ouder of een adoptieouder die het ouderlijk gezag uitoefent over een minderjarig kind, wordt de Belgische nationaliteit toegekend aan dit laatste.
Wettelijke referenties: Wetboek van de Belgische nationaliteit.
Er bestaan nog andere regels voor het verwerven van de Belgische nationaliteit na 18 jaar.
Tarieven |
|
|---|---|
| Opening van nationaliteitsdossier | 25€ |
|
Registratiekosten* te betalen aan het Registratiekantoor Brussel I * Er zijn geen registratiekosten voor nationaliteitsaanvragen gebaseerd op : |
150€ |
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Veranderen van voornaam
Vanaf 1 augustus 2018 zal de procedure om van voornaam te veranderen volledig worden overgedragen aan de gemeentes. De procedure zal ook sneller verlopen. Als u wil veranderen van voornaam, kan u vanaf 1 augustus enkel aankloppen bij de administratie van uw gemeente.
Tarief |
|
|---|---|
| Aangifte van voornamverandering | gratis |
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Zijn familienaam veranderen
> zich wenden tot de FOD Justitie
De procedure voor naamsverandering kan enkel ingediend worden door personen van Belgische nationaliteit, UNO-vluchtelingen en staatlozen. Ze moeten een ernstige reden voorleggen. Het beroep moet ingediend worden door de belanghebbende zelf, of door zijn wettelijke vertegenwoordiger, bij de FOD (federale overheidsdienst) Justitie – Dienst naamsverandering. Voor een minderjarig kind (jonger dan 18 jaar) moet de aanvraag gelijktijdig worden ingediend door de twee ouders. Indien een vonnis het ouderlijk gezag toekent aan een ouder, is het deze die het verzoek schriftelijk moet indienen. Het verzoek moet duidelijk het onderwerp vermelden (de gevraagde nieuwe naam) en de motieven (voorgeschiedenis, sociologisch, familiaal). Bijvoorbeeld, de oorspronkelijke naam kan als belachelijk worden beschouwd en is voorwerp van spot; de vader van een kind wenst hem zijn naam te geven; een persoon van buitenlandse origine wil zijn naam vereenvoudigen, verfransen of vervlaamsen, om zijn integratie te bevorderen.
De aanvraag moet worden ingediend door zich te melden bij de FOD Justitie, Dienst naamsverandering, met de volgende documenten :
- Letterlijke kopie van de geboorteakte
- Attest van woonst
- Attest van Belgische nationaliteit of, voor wat betreft vluchtelingen en staatlozen, een
- attest dat deze staat bewijst
- Een geschreven verbintenis dat de registratiekosten betaald zullen worden
Verandering van geslacht
De aangifte van geslachtsverandering wordt opgemaakt in de gemeente waar men zijn verblijfplaats heeft. Indien de belanghebbende niet meer in België verblijft, dan wordt de aangifte opgesteld in de gemeente waar men geboren is.
Tarief |
|
|---|---|
| Aangifte van geslachtsverandering | gratis |
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Huwelijk
Voorwaarden
- Minimumleeftijd : 18 jaar (personen met een vreemde nationaliteit moeten meerderjarig zijn volgens hun nationale wetgeving of, volgens hun nationaliteit, de toestemming van de ouders krijgen). De Jeugdrechtbank is bevoegd om vrijstelling van leeftijd te verlenen omwille van ernstig redenen (zwangerschap bijvoorbeeld).
- De toestemming van de echtgenoten.
- De afwezigheid van verwantschap: tussen bloedverwanten in opgaande en neergaande lijn (ook in geval van een adoptieve verwantschap), tussen verwanten in de 2de graad (broers, zussen…) en in de 3de graad (oom en nicht…)
- Verbod op dubbel huwelijk: om te kunnen huwen moet men ongehuwd zijn, hetzij weduwe/weduwnaar, hetzij gescheiden. Dit verbod geldt ook voor vreemdelingen die in België huwen, zelfs indien hun nationale wetgeving polygamie toestaat.
Wettelijke referenties : Burgerlijk Wetboek (artikelen 144, 146 en 147, artikelen 161 tot 163)
Huwelijksaangifte
Het paar moet zich aanbieden bij de Burgerlijke Stand van de gemeente waar minstens een van de twee gedomicilieerd is enkele maanden voor de datum die voorzien is voor de plechtigheid. Het paar wordt ontvangen door de ambtenaar van de burgerlijke stand (of zijn vertegenwoordiger) die hen de procedure uitlegt.
De aanvraag moet worden ingediend door zich te melden aan het loket van de Burgerlijke stand, met de volgende documenten:
- Identiteitskaart of paspoort
De gemeentedienst verzamelt gratis de documenten (Burgerlijke Stand en Bevolking) die in België zijn opgemaakt (geboortebewijs, bewijs van woonst, …).
Voor de andere gevallen, wordt de lijst van de noodzakelijke documenten aan de toekomstige echtgenoten voorgelegd na onderzoek van hun situatie.
Als de toekomstige echtgenoten een huwelijkscontract willen opmaken, moeten ze zich wenden tot de notaris van hun keuze.
Tussen personen van hetzelfde geslacht
Sinds 2003 is het verschil in geslacht (sekse) in België geen voorwaarde meer om te kunnen huwen. Het huwelijk is dus toegankelijk voor twee personen van verschillend of hetzelfde geslacht.
De regels inzake het afsluiten, ontbinden en de weerslag van het huwelijk zijn ook van toepassing voor personen van hetzelfde geslacht.
Wettelijke referenties: Omzendbrief van 23 januari 2004 tot vervanging van de omzendbrief van 8 mei 2003 inzake de wet van 13 februari 2003 die het huwelijk openstelt voor personen van hetzelfde geslacht en tot wijziging van sommige bepalingen van het Burgerlijk Wetboek.
Voltrekking
- Voor het huwelijk moeten de echtgenoten in persoon verschijnen voor de Ambtenaar van de Burgerlijke stand in aanwezigheid van maximum 4 meerderjarige getuigen (al dan niet bloedverwanten).
- Het huwelijk moet in het publiek voltrokken worden op het gemeentehuis (stadhuis) van de gemeente waar een van de echtgenoten is ingeschreven.
- Indien de toekomstige echtgenoten wensen dat het huwelijk wordt voltrokken door een bepaalde schepen, dan dienen ze hiervoor een schriftelijke aanvraag in te dienen.
- De Ambtenaar van de Burgerlijke stand verklaart, in naam van de wet, de echtverbintenis.
- Hij beperkt zich niet tot het voor echt erkennen van de instemming van de partijen, maar hij voltrekt het huwelijk.
- Hij geeft het trouwboekje aan de jonggehuwden waarin de kinderen van het paar zullen ingeschreven worden.
Het uittreksel uit de huwelijksakte of het duplicaat ervan kunnen gratis worden aangevraagd ter plaatse bij de dienst of per e-mail of online via het elektronisch loket IRISbox.
Tarieven |
|
|---|---|
| Huwelijkskosten (opening van huwelijksdossier+ trouwboekje) | 20€ |
| Huwelijksplechtigheid op zaterdag | gratis |
| Huwelijksplechtigheid op andere dagen van de week | 135€ |
| Duplicaat van het trouwboekje | 10€ |
| Opening van huwelijksdossier in het buitenland (dossierskosten) | 20€ |
| Uittreksel uit de huwelijksakte | gratis |
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Huwelijksverjaardagen
De gemeente Sint-Joost viert de :
- gouden bruiloft (50 jaar)
- diamanten bruiloft (60 jaar)
- briljanten bruiloft (65 jaar)
- platina bruiloft (70 jaar)
- albasten bruiloft (75 jaar)
- eiken bruiloft (80 jaar)
Ongeveer 6 weken voor de huwelijksverjaardag ontvangen de jubilarissen een brief van de gemeente om ze uit te nodigen contact op te nemen met de Dienst Burgerlijke Stand om een receptie te organiseren op het Gemeentehuis, de zaterdag die volgt op de verjaardag. Ieder paar wordt individueel gehuldigd.
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Wettelijk samenwonen
Dit statuut is een tussenoplossing tussen het huwelijk en het feitelijk samenwonen. Het wettelijk samenwonen is toegankelijk, bijvoorbeeld, voor een homoseksueel koppel, een niet gehuwd heteroseksueel koppel, broer en zus, twee broers of twee zussen, twee bloedverwanten in opgaande of neergaande lijn (ouder of grootouder met meerderjarig kind of kleinkind), voor zover ze meerderjarig zijn en niet verbonden door een huwelijk of een andere wettelijke samenwoning.
Het wettelijk samenwonen volgt uit een verklaring opgemaakt bij de gemeente (van de woonplaats) met:
- de datum van de verklaring
- de naam, voornamen, geboorteplaatsen en -data, handtekening van de twee partijen.
- adres van de gemeenschappelijke woning
- de vermelding van de wil van de partners om wettelijk samen te wonen.
- desgevallend, de vermelding van een overeenkomst afgesloten tussen de partijen.
Tarieven |
|
|---|---|
| Opening van het dossier van wettelijk samenwonen | 20€ |
| Verklaring van beëindiging van wettelijk samenwonen in onderling akkoord | gratis |
| Verklaring van eenzijdige beëindiging van wettelijk samenwonen - Betekeningskosten via gerechtsdeurwaarder | 150€ tot 200€ |
Wettelijke rechten en verplichtingen
- Iedereen draagt volgens zijn middelen bij in de kosten van het samenwonen
- de schulden zijn solidair (voor de noden van het samenleven en onder bepaalde voorwaarden).
- de wettelijk samenwonenden zijn gelijkgesteld met het gehuwde koppel voor de successie (onder bepaalde voorwaarden): het verschil in aanslag kan zeer belangrijk zijn.
- in geval van overlijden van een van hen, ontvangt de overlevende het vruchtgebruik van de gezinswoning en de meubels die erin staan.
- een wettelijk samenwonende kan, zonder het akkoord van de andere, het gebouw dat dient als belangrijkste gezinswoning niet verkopen of in hypotheek geven (evenmin de meubelen).
- Er kan een eind gemaakt worden aan het wettelijk samenwonen in gemeenschappelijk akkoord of eenzijdig door een van de twee (verklaring aan de gemeente*). Er zal eveneens een einde gemaakt worden aan het wettelijk samenwonen door het huwelijk of het overlijden van een van de twee samenwonenden.
In geval van zwaar meningsverschil, kan de vrederechter, op vraag van de partijen, de nodige dringende en voorlopige maatregelen bevelen (gemeenschappelijke woning, schikkingen voor de kinderen, wettelijke
verplichtingen…). Hij stelt de duur vast van de maatregelen die hij oplegt.
* Eenzijdige verklaring van stopzetting van het wettelijk samenwonen: de bekendmaking moet bij deurwaarder gericht worden aan de andere partij
Samenlevingsovereenkomst
De samenwonenden kunnen de modaliteiten van hun wettelijk samenwonen regelen in een overeenkomst. De overeenkomst moet in authentieke vorm opgemaakt worden voor de notaris en is het voorwerp van een vermelding in het Bevolkingsregister.
Deze samenlevingsovereenkomst mag geen enkele bepaling bevatten die in tegenspraak is met de openbare orde en goede zeden, met de regels inzake het ouderlijk gezag, het hoederecht, de regels die de orde in de erfopvolging wijzigen.
Wettelijke referenties :
· Wet van 23 november 1998 (Belgisch Staatsblad van 12 januari 1999)
· Burgerlijk Wetboek : artikelen 1475 tot 1479
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Echtscheiding
De echtscheiding is de procedure die het huwelijk ontbindt.
Het gemeenschappelijk patrimonium van de echtgenoten wordt vereffend en verdeeld. Na de scheiding worden de echtgenoten, vanuit fiscaal oogpunt, als alleenstaand beschouwd. De echtgenoot/genote in nood kan nochtans van de andere alimentatiegeld ontvangen.
Door onderlinge toestemming
De echtscheiding door onderlinge toestemming is gebaseerd op een wederzijds akkoord van de echtgenoten over alle punten.
De echtgenoten moeten een regelingsakte of echtscheidingsovereenkomst opstellen waarin ze schikkingen treffen over:
- de onderscheiden rekeningen evenals de vereffening of verdeling van het gemeenschappelijk patrimonium
- de verblijfplaats van iedere partij tijdens de procedure
- de kinderen (uitoefening van ouderlijk gezag, woonplaats en alimentatiegeld)
- de eventuele alimentatieregeling tussen de echtgenoten.
Om een dergelijke regelingsakte op te stellen, kunnen de echtgenoten zich wenden tot een bemiddelaar, een notaris of een advocaat.
Op grond van onherstelbare ontwrichting
3 mogelijkheden :
- Het bewijs van de ontwrichting leveren met alle wettelijke middelen. De rechter spreekt de echtscheiding uit wanneer hij vaststelt dat de ontwrichting van het paar onherstelbaar is, dit wil zeggen dat de echtgenoten niet meer samen kunnen leven. Deze procedure moet ingeleid worden bij dagvaarding.
- De gemeenschappelijke aanvraag tot echtscheiding. In geval van gezamenlijke vraag tot echtscheiding, wordt de onherstelbare ontwrichting (onder andere) bewezen na een feitelijke scheiding van meer dan 6 maanden. Deze procedure kan bij dagvaarding ingeleid worden.
- Eenzijdige aanvraag tot echtscheiding. Wanneer slechts een van de echtgenoten de echtscheiding vraagt, wordt de onherstelbare ontwrichting (onder andere) bewezen na een feitelijke scheiding van meer dan een jaar. Deze procedure kan bij dagvaarding ingeleid worden.
In alle soorten echtscheiding, hebben de partijen een maand tijd om beroep aan te tekenen na de betekening van het vonnis.
Voor meer informatie over de echtscheiding kan u een advocaat of notaris raadplegen. Tijdens een echtscheidingsprocedure kan u zich laten vertegenwoordigen door een advocaat.
Het uittreksel uit de Echtscheidingsakte of zijn duplicaat kunnen gratis worden aangevraagd bij de dienst ter plaatse of per e-mail of online via het elektronisch loket IRISbox.
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Overlijden, laatste wilsbeschikking
Elke persoon kan, bij leven, uit eigen wil en schriftelijk, de gemeente inlichten over zijn laatste wilsbeschikking betreffende de wijze van teraardebestelling of asverspreiding.
De gemeentelijke administratie slaat deze informatie op in het Rijksregister der fysieke personen. Niemand (ook niet de partner, de kinderen of ouders) kan zich verzetten tegen de wil van de overledene vastgelegd in deze verklaring.
Alle inlichtingen en een model van deze verklaring kunnen worden verkregen bij de dienst Burgerlijke stand.
De verklaring laat toe om te kiezen tussen :
- de wijzen van teraardebestelling
- de begrafenisrituelen
Donatie van menselijk lichaamsmateriaal (organen, weefsels en cellen)
Voor tal van patiënten met onomkeerbare chronische aandoeningen is de transplantatie van een orgaan de laatste mogelijke behandeling. Een hart, een lever, een nier kunnen hun leven redden.
Het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal is bestemd voor menselijke medische toepassingen maar tevens voor wetenschappelijke onderzoeksdoeleinden.
Bij leven met instemming
Bepaalde organen kunnen worden verwijderd tijdens uw leven want ze hernieuwen snel. Deze medische ingreep houdt dus uiterst kleine risico's in voor de donor tegenover de te verwachten heilzame gevolgen voor de gezondheid van de ontvanger. Deze donatie is slechts mogelijk met voorafgaande instemming :
- van de donor indien hij tenminste 15 jaar oud is
- van de echtgeno(o)t(e) van de donor of zijn/haar samenwonende partner
- van de ouders of de wettelijke verantwoordelijke van de donor indien hij minderjarig is
Na het overlijden : wie niets gezegd heeft, stemt in
Indien u Belg bent of gedomicilieerd in België sedert meer dan 6 maanden, staat de wet de verwijdering toe van uw organen na uw overlijden behalve indien :
- U expliciet uw weigering heeft uitgedrukt bij leven
- Uw naaste familie (kinderen, ouders of echtgeno(o)t(e)) zich ertegen verzet
Indien u niet wenst dat er organen of weefsels worden verwijderd van uw lichaam na uw overlijden, dan dient u een document in te vullen en over te maken aan uw gemeente.
Sedert 1 juli 2020 zijn er nieuwe modaliteiten voor de wilsverklaring met betrekking tot de donatie van menselijk lichaamsmateriaal (organen, weefsels en cellen) na het overlijden in werking getreden.
4 beslissingen met betrekking tot de donatie van menselijk lichaamsmateriaal na het overlijden kunnen worden geregistreerd :
- Orgaandonatie voor transplantatie : organen verwijderen bij een donor na zijn/haar overlijden.
De verwijderde organen zijn uitsluitend bestemd voor transplantatie bij personen die hierop wachten. - Donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatie : weefsels en cellen verwijderen bij een donor na zijn/haar overlijden. De verwijderde weefsels zijn uitsluitend bestemd voor transplantatie bij personen die hierop wachten.
- Donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor de vervaardiging van geneesmiddelen : lichaamsmateriaal verwijderen bij een donor na zijn/haar overlijden om geneesmiddelen te vervaardigen, bijvoorbeeld voor innoverende therapieën. Het gedoneerde materiaal (organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit wordt gehaald) kan dus worden gebruikt om geneesmiddelen te maken.
- Donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor onderzoeksdoeleinden : lichaamsmateriaal dat na overlijden bij een donor wordt verwijderd voor wetenschappelijk onderzoek. Gedoneerd lichaamsmateriaal (organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit wordt gehaald) wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, zonder menselijke toepassing. Dit onderzoek is vaak essentieel om de zorg te blijven verbeteren. Het helpt onder meer om de kennis over het menselijk lichaam of over bepaalde ziekten te vergroten. Opmerking: dit soort donatie is verschillend van het afstaan van het lichaam voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs dat wordt beheerd door de faculteiten geneeskunde.
Wilsverklaring
Uw organen doneren of niet ? Om te vermijden dat uw naasten voor deze pijnlijke keuze staan na uw overlijden, kan u vooraf uw wil terzake laten registreren :
- door u rechtstreeks online te registreren via de website www.mijngezondheid.be
- bij uw huisarts
- bij de dienst Bevolking van het Gemeentebestuur
Naast de diverse voorzorgen rond donatie van menselijk lichaamsmateriaal is dit :
- gratis
- anoniem
- uitgevoerd met eerbied voor uw stoffelijk overschot
Uw verklaring kan later steeds worden gewijzigd.
Indien u beantwoordt aan bepaalde precieze criteria die de kansen op succes van een transplantatie garanderen, dan zal de coördinator van de transplantaties de gegevensbank van uw Gemeente raadplegen na uw overlijden. Hij zal verifiëren of u er uw weigering of instemming tot orgaandonatie heeft geregistreerd.
Euthanasie
In België is euthanasie geregeld in de wet van 28 mei 2002. Euthanasie wordt erkend als het recht van iedere zieke om te kiezen voor het leven of de dood, voor zover hij zich bevindt in de omstandigheden bepaald in de wet.
Wilsklaring
U kunt uw wil over het levenseinde en uw eventuele weigering van medische zorg uitdrukken in een zogenaamde wilsverklaring, voor het geval u niet meer in staat bent om uw wil duidelijk kenbaar te maken, bijvoorbeeld door een coma.
In een wilsverklaring kan een nog wilsbekwame patiënt expliciet verzoeken om bij hem euthanasie toe te passen. Een wilsverklaring is geldig als ze is:
- opgesteld volgens een wettelijk voorgeschreven modelformulier
- opgesteld of bevestigd minder dan vijf jaar voor het begin van de wilsonbekwaamheid van de patiënt
- opgesteld in het bijzijn van twee meerderjarige getuigen waarvan er minstens één geen materieel voordeel heeft bij het overlijden
Deze wilsverklaring kan ook één of meer vertrouwenspersonen aanwijzen die als het zover is de behandelende arts op de hoogte brengen van de wil van de patiënt. Ook de vertrouwenspersonen moeten het formulier ondertekenen.
De patiënt kan zijn wilsverklaring op elk moment intrekken of aanpassen. Hoe dan ook wordt de wilsverklaring pas in de praktijk gebracht als de patiënt lijdt aan een ernstige en ongeneeslijke aandoening die het gevolg is van een ongeval of ziekte, als hij niet bij bewustzijn is en als zijn toestand wordt beoordeeld als onomkeerbaar.
Download het typeformulier voor de wilsverklaring
Uitdrukkelijk verzoek om euthanasie
Buiten deze wilsverklaring om is euthanasie alleen mogelijk op uitdrukkelijk verzoek van een patiënt die nog in staat is om zijn wil om te sterven uit te drukken.
Dat verzoek moet schriftelijk worden vastgelegd, en het moet gedateerd en getekend zijn. Als de patiënt het verzoek niet zelf kan opstellen (bijvoorbeeld omdat hij verlamd is), dan kan een derde dat voor hem doen in het bijzijn van een arts.
Aangifte van een overlijden
Vaststelling
Een overlijden moet officieel worden vastgesteld. Indien het overlijden thuis plaatsvindt, dan moet u uw huisarts of de dokter met wachtdienst waarschuwen. Na het overlijden te hebben vastgesteld, zal hij een attest van overlijden opstellen en ondertekenen.
In het geval van een overlijden in het ziekenhuis, zal het attest ter plaatse worden opgesteld en ondertekend.
Indien de overledene ervoor gekozen heeft om zijn lichaam aan de wetenschap te schenken of een orgaandonatie te doen, dan dient u het ziekenhuis daar zo snel mogelijk van op de hoogte te brengen.
Aangifte
Het overlijden van een persoon moet zo snel mogelijk aangegeven worden bij de dienst Burgerlijke Stand van de gemeente waar hij of zij overleden is.
Meestal zorgt de begrafenisondernemer voor de overlijdensaangifte en alle administratieve formaliteiten.
Voor een aangifte moet u de volgende documenten meenemen:
- het overlijdensattest dat de dokter heeft geschreven
- de identiteitskaart van de overledene
- de identiteitskaart van de aangever
- het trouwboekje van de overledene
- het rijbewijs van de overledene
- eventueel een laatste wilsbeschikking van de overledene
Bij een verdacht of gewelddadig overlijden moet u de volgende extra documenten meenemen:
- een proces-verbaal van een officier van de politie
- de toelating tot begraven of crematie van de procureur des Konings
- de overlijdensakte
Een akte van overlijden bewijst het feit van het overlijden en stelt de identiteit van de overledene vast. Deze akte is nodig vooraleer de ambtenaar van de burgerlijke stand de toestemming tot vervoer en begraving of crematie van de overledene kan geven.
De overlijdensakte wordt opgesteld in de gemeente waar de persoon is overleden. De gemeente in kwestie stuurt de akte daarna door naar de gemeente waar de overledene woonde.
Een overlijdensakte wordt opgesteld en ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de plaats van het overlijden. Ze wordt ook overgeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de laatste woonplaats van de overledene.
U kunt een uittreksel of afschrift van de overlijdensakte aanvragen bij het gemeentebestuur waar de akte van overlijden is ingeschreven.
Tarief |
|
|---|---|
| Uittreksel uit de overlijdensakte | gratis |
Denk eraan om de volgende personen of instellingen op de hoogte brengen van het overlijden: de bank, de notaris, de verzekeringsmaatschappij, het ziekenfonds, de pensioendienst, de belastingen, de huiseigenaar, de watermaatschappij, de gas- en elektriciteitsleverancier,...
Begraven & teraardebestelling
Na een overlijden kan een stoffelijk overschot begraven worden op een begraafplaats, deze vorm van lijkbezorging noemt men een begraving of teraardebestelling, of het stoffelijk overschot kan worden gecremeerd. Bij een crematie wordt het stoffelijk overschot verbrand in een crematorium.
Teraardebestelling
Aanvraag tot begraven
Om een overledene te begraven, moet u de toestemming hebben van de ambtenaar van de dienst Burgerlijke Stand van de gemeente waar de persoon overleden is.
De begrafenisondernemer zorgt meestal voor deze aanvraag en het vervoer van het stoffelijk overschot naar de begraafplaats.
Voor een begraving of teraardebestelling moet u volgende documenten voorleggen:
- een overlijdensverklaring, ondertekend door de arts die het overlijden heeft vastgesteld.
- bij de vaststelling van een gewelddadig of verdacht overlijden is ook een toelating tot begraven nodig van de procureur des Konings.
Concessies
Als u een stoffelijk overschot voor een bepaalde periode wil laten begraven, moet u een concessie aanvragen. De duur van de concessie wordt door de gemeente bepaald, met een maximum van 50 jaar.
Als U geen concessie aanvraagt, kan het graf na 10 jaar verwijderd worden.
Een grafconcessie moet u aanvragen bij het gemeentebestuur van de gemeente waar het stoffelijk overschot begraven zal worden. Na betaling aan de gemeente krijgt u de concessie toegekend.
Als de termijn van de grafconcessie verstreken is, wordt het graf ontruimd. Hernieuwingen zijn mogelijk.
Crematie
Om een overledene te cremeren, moet u de toestemming hebben van de ambtenaar van de dienst Burgerlijke Stand van de gemeente waar de persoon overleden is.
De begrafenisondernemer zorgt meestal voor deze aanvraag en het vervoer naar het crematorium.
Bij een aanvraag tot crematie moeten volgende documenten bijgevoegd worden:
- een attest van de arts die het overlijden heeft vastgesteld, met de aanduiding of het gaat om een natuurlijk, gewelddadig of verdacht overlijden
- wanneer een natuurlijk overlijden werd vastgesteld, is er een tweede verslag nodig van een door het gemeentebestuur aangestelde arts
- bij de vaststelling van een gewelddadig of verdacht overlijden is een toelating tot crematie van de procureur des Konings nodig
De as van het stoffelijk overschot
Volgens de wet mogen de nabestaanden op verschillende manieren beschikken over de as van het stoffelijk overschot.
Ze mogen deze :
- in een urne plaatsen. Deze urne kunt u begraven op een begraafplaats of bijzetten in een columbarium op een begraafplaats.
- uitstrooien op de strooiweide van een begraafplaats
- uitstrooien op de aan het grondgebied van België grenzende territoriale zee
- naar het buitenland overbrengen
De overledene kan ook op voorhand schriftelijk bepaald hebben om de as op een andere plaats te begraven, te bewaren of uit te strooien. De overledene kan dat bepaald hebben in een testament, of hij of zij kan bij leven daarvoor een verzoek ingediend hebben bij de gemeente.
Ook de nabestaanden kunnen ervoor kiezen om de as te begraven, te bewaren of uit te strooien op een andere plaats. In dat geval is een gezamenlijk schriftelijk verzoek vereist van:
- uitstrooien op de strooiweide van een begraafplaats
- de echtgenoot of van diegene met wie de overledene een feitelijk gezin vormde
- alle bloed- of aanverwanten van de eerste graad
Als het om een minderjarige gaat is een schriftelijk verzoek nodig van de ouders of voogd.
Zo een schriftelijk verzoek moet ingediend worden bij de gemeente vooraleer de crematie plaatsvindt.
Concessies
Als u de assen van een stoffelijk overschot voor een bepaalde periode wil laten begraven of laten bijzetten in een columbariumnis op een begraafplaats, moet u een concessie aanvragen. De gemeente bepaalt de duur van de concessie, met een maximum van 50 jaar.
Als u geen concessie aanvraagt, kan het graf verwijderd worden of de columbariumnis leeggemaakt worden na een periode van 10 jaar.
Een concessie moet u aanvragen bij het gemeentebestuur van de gemeente waar het stoffelijk overschot begraven zal worden. Na betaling aan de gemeente krijgt u de concessie toegekend.
Als de termijn van de concessie verstreken is, wordt het graf ontruimd. Hernieuwingen zijn mogelijk.
De begraafplaats van Sint-Joost is gelegen in de Henri Choméstraat 9 in de gemeente Schaarbeek (1030 Brussel).
zich wenden tot de dienst Burgerlijke stand
Contacten
Burgerlijke Stand dienst
Akten (geboorte, huwelijk...)
Teraardbestellingen
Gemeentelijke Begraafplaats
Gemeentelijke Begraafplaats
